‘എ ഹിസ്റ്ററി ഓഫ് മുസ്ലിം സിസിലി’, അറബ് മുസ്ലീം ഭരണം മുതൽ നോർമൻ അധിനിവേശം വരെ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന (827-1070) ഒരു ചരിത്ര ഗ്രന്ഥമാണ്. 243 വർഷത്തെ വിവിധ വശങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഇംഗ്ലീഷിലെ സമഗ്രമായ ഗവേഷണമാണിത്. ഇറ്റലിക്ക് പുറത്ത് അറിയപ്പെടാത്ത ഒരു ദ്വീപിന്റെ കഥയാണ് പുസ്തകം വെളിച്ചത്ത് കൊണ്ടുവരുന്നത്. എഡി. 827-ൽ മുസ്ലീം ഭരണത്തിന്റെ തുടക്കം മുതൽ നോർമൻ കീഴടക്കുന്നതുവരെയുള്ള രണ്ടര നൂറ്റാണ്ടുകളായി മുസ്ലീം സിസിലിയുടെ രാഷ്ട്രീയം, സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ, സമൂഹം എന്നിവയുടെ സമഗ്രമായ അവലോകനത്തിൽ താൽപ്പര്യമുള്ള ഏതൊരാൾക്കും ലിയനാർഡ് ചിയാറെല്ലിയുടെ മുസ്ലീം സിസിലിയുടെ ചരിത്രം മനോഹരമായ വായനയാണ്. സ്പെയിനിന്റെ ഇസ്ലാമിക ചരിത്രം, ബാൽക്കൻ മുസ്ലീങ്ങൾ, തെക്ക്-കിഴക്കൻ യൂറോപ്പിൽ വികസിച്ച നൂറ്റാണ്ടുകൾ പഴക്കമുള്ള മുസ്ലീം നാഗരികത എന്നിവക്കുള്ള പുതിയ ഓർമ്മപ്പെടുത്തൽ കൂടിയാണ് ഈ പുസ്തം.
എന്നിരുന്നാലും, പോർച്ചുഗൽ, പോളണ്ട് മുതൽ ഹംഗറി വരെയുള്ള യൂറോപ്പിന്റെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളുടെ ഇസ്ലാമിക പൈതൃകത്തെക്കുറിച്ച് ചെറിയ രിതിയിൽ മാത്രമാണ് ചിയറെല്ലി പരാമർശിച്ചിട്ടുള്ളത്. പോർച്ചുഗലിലോ സ്‌പെയിനിലോ ഹംഗറിയിലോ ഇറ്റലിയിലോ മധ്യകാലഘട്ടം മുതൽ ഇന്നുവരെ നിലനിൽക്കുന്ന ഒരൊറ്റ മുസ്ലിം സമൂഹത്തിലും സജീവമായ ഒരു പള്ളി പോലും കണ്ടെത്താൻ കഴിയാത്തവിധം ഈ പ്രദേശങ്ങളിലെ മുസ്ലിം പ്രാതിനിധ്യം പൂർണ്ണമായും ഉന്മൂലനം ചെയ്യപ്പെട്ടതാണ് ഇതിന് കാരണം. മാത്രമല്ല, ഒരു ജനതയെന്ന നിലയിൽ പ്രാതിനിധ്യം മാത്രമല്ല, ഇസ്ലാമിക നാഗരികതയുടെ മിക്ക വാസ്തുവിദ്യാ അവശിഷ്ടങ്ങളും ഏതാണ്ട് പൂർണ്ണമായും നശിപ്പിക്കപ്പെട്ടു. സിസിലിയിലും “ഏകദേശം നാനൂറ് വർഷത്തെ മുസ്ലീം സാന്നിധ്യത്തിന്റെ പൈതൃകം ഭൗതിക ഘടനകളുടെ അപര്യാപ്തതയിൽ നിന്ന് അവരെ ഒഴിവാക്കുന്നു” എന്ന് ചിയറെല്ലി കുറിക്കുന്നു.
സിസിലിയിലെ ഇസ്ലാമിക നാഗരികതയുടെ ഭൗതികാവശിഷ്ടങ്ങൾ തീരെയില്ലാത്ത ഈ ശോചനീയമായ സാഹചര്യം ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും മുസ്ലിം സിസിലിയെക്കുറിച്ചുള്ള പുസ്തകങ്ങളുടെ എണ്ണം വർധിക്കുന്നതായിട്ടാണ് നമുക്ക് കാണാനാവുന്നത്. മെഡിറ്ററേനിയനിലെ ഏറ്റവും വലിയ ദ്വീപായ സിസിലിയിൽ മുസ്ലീങ്ങളും ജൂതന്മാരും കത്തോലിക്കരും ഓർത്തഡോക്സ് ക്രിസ്ത്യാനികളും തമ്മിൽ നാനൂറ് വർഷത്തെ സഹവർത്തിത്വത്തിന്റെ ഭൗതികവും സാമൂഹികവും രാഷ്ട്രീയവുമായ ഘടനകളെ മാനസികമായി പുനർനിർമ്മിക്കാൻ അവക്ക് സാധിക്കുന്നുണ്ട്.
ചിയാറെല്ലിയുടെ പുസ്തകത്തിന് നിരവധി വശങ്ങളുണ്ട്. ഒന്ന്, ഇറ്റാലിയൻ അക്കാദമിയയിലും പ്രാഥമിക സ്രോതസ്സുകളിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ച് അറബ്-സിസിലിയൻ പഠനങ്ങളുടെ വളരെ വിശദമായ ചരിത്രം പുസ്തകത്തിൽ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ വിഷയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു അവലോകനം തേടുന്ന ആർക്കും ഈ റഫറൻസ് ഉപയോഗപ്രദമാകും. രണ്ടാമതായി, പുസ്തകം ഒരു സൈനിക, രാഷ്ട്രീയ ചരിത്രം മാത്രമല്ല, പ്രത്യേകിച്ചും പുസ്തകത്തിലെ ഏഴ് അധ്യായങ്ങളിൽ മൂന്നെണ്ണം മുസ്ലീം സിസിലിയുടെ സാമൂഹികവും സാമ്പത്തികവും സാംസ്കാരികവുമായ ചരിത്രത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു. മൂന്നാമതായി, പ്രാഥമിക രേഖകളിലും മുൻ കൃതികളിലും കാണുന്ന എല്ലാ അവകാശവാദങ്ങളും ചിയാരെല്ലി സൂക്ഷ്മമായി പരിശോധിച്ച് അവയുടെ സത്യസന്ധതയെക്കുറിച്ച് ഏറ്റവും ന്യായമായ ഒരു വിലയിരുത്തലിൽ എത്തിച്ചേരുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, 827-ൽ സിസിലി കീഴടക്കാൻ തുടങ്ങിയ പ്രാരംഭ അറബ്-മുസ്ലിം സേന മറ്റ് ചില ഗവേഷകർ അവകാശപ്പെടുന്നതുപോലെ 10,000 പുരുഷന്മാർ ഉണ്ടായിരുന്നില്ലെന്നും അത് വളരെ ചെറുതായിരിന്നെന്ന് അദ്ദേഹം ബോധ്യപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. നാലാമതായി, ഹെൻറി ബ്രെസ്‌ക് തന്റെ മുഖവുരയിൽ ഊന്നിപ്പറയുന്നതുപോലെ, തെക്കുകിഴക്കൻ അനാട്ടോളിയയിലെ ബൈസന്റൈൻ-ഇസ്‌ലാമിക് അതിർത്തിയുമായി മുസ്ലീം സിസിലിയെ ക്രിസ്ത്യൻ-മുസ്ലിം അതിർത്തിയെ സമൂഹങ്ങളുടെ വിശാലമായ ചട്ടക്കൂടിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതാണ്.
മുസ്ലീം സിസിലിയുടെ ആദ്യ ഇരുന്നൂറ്റി അൻപത് വർഷത്തെ ചരിത്രത്തിൽ ക്രിസ്ത്യൻ-മുസ്ലിം അന്തർ-മുസ്ലിം കലഹങ്ങളുടെ നിരവധി ഉദാഹരണങ്ങളെ വായനയിലൂടെ ലഭിക്കുന്നുണ്ട്. എല്ലാത്തിനുമുപരി, ഉത്തരാഫ്രിക്കയിൽ നിന്ന് സിസിലിയിലേക്ക് മുസ്ലീം സൈന്യത്തെ ആദ്യം ക്ഷണിക്കുന്നത് അതിമോഹിയും അസംതൃപ്തനുമായ ബൈസന്റൈൻ നാവിക കമാൻഡറാണ്.
‘എ ഹിസ്റ്ററി ഓഫ് മുസ്ലിം സിസിലി’യുടെ ശ്രദ്ധേയമായ ഒരു പോരായ്മ കൂടിയുണ്ട്, അത് മനഃപൂർവം പരിമിതപ്പെടുത്തിയ കാലക്രമ വ്യാപ്തി വായനക്കാരന് ഒരു വലിയ കഥ വെട്ടിച്ചുരുക്കിയതായി തോന്നും. നോർമൻ കീഴടക്കലോടെയാണ് പുസ്തകം അവസാനിക്കുന്നത്, അങ്ങനെ 1070-ൽ സിസിലിയുടെ മേൽ മുസ്ലീം ഭരണം അവസാനിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, 1030 ആയപ്പോഴേക്കും ജനസംഖ്യയിൽ പകുതിയെങ്കിലും മുസ്ലീം ആയിരുന്നു. അതായത് സിസിലിയിൽ നോർമൻ അധിനിവേശക്കാലത്ത് ഭൂരിപക്ഷം മുസ്ലിംകളായിരുന്നു. കൂടാതെ, അറബി ഭാഷയും ഇസ്ലാമിക സംസ്കാരവും മുസ്ലീങ്ങളെ മാത്രമല്ല, സിസിലിയിലെ ക്രിസ്ത്യാനികളിലും ജൂതന്മാരിലും മാറ്റങ്ങൾ കൊണ്ടു വന്നു. മുസ്ലീം ഭരണം അവസാനിച്ചതിന് ശേഷവും ശക്തമായ രീതിയിൽ ആ സ്വാധീനം തുടർന്നു.
സിസിലിയുടെ യഥാർത്ഥമായി കീഴടക്കിയ സുന്നി അഗ്ലാബിദ് രാജവംശത്തെ വടക്കേ ആഫ്രിക്കയിൽ നിന്നുള്ള ഷിയാ ഫാത്തിമികൾ അട്ടിമറിക്കുകയായിരുന്നു. അവർക്ക് ശേഷം മറ്റൊരു ഷിയ രാജവംശമായ കൽബിദുകൾ വന്നെങ്കിലും നോർമൻ അധിനിവേശം വരെ സുന്നി (ഹനഫി, മാലികി) മുസ്ലീംകളായ സിസിലിയൻ ജനതയെ ഭരിച്ചു. 1220-കളിൽ ഫ്രെഡറിക് രണ്ടാമന്റെ കീഴിൽ ആരംഭിച്ച ഇറ്റാലിയൻ മെയിൻലാൻഡിലെ ലൂസെറ എന്ന മുസ്ലീം പ്രദേശത്തേക്ക് സിസിലിയിൽ നിന്ന് നാടുകടത്തുന്നത് വരെ സിസിലിയൻ മുസ്ലീങ്ങൾ ഒന്നര നൂറ്റാണ്ടെങ്കിലും വലിയ ഭൂരിപക്ഷമയി തുടർന്നു. 1300-ൽ ആൻകെവിൻ രാജാവായ ചാൾസ് രണ്ടാമൻ ലൂസെറിൻ മുസ്‌ലിംകളെ നാടുകടത്തുകയോ അടിമപ്പെടുത്തുകയോ കൊല്ലുകയോ ചെയ്യുന്നത് വരെ അപുലിയയിലെ ലൂസെറയിൽ ഈ യഥാർത്ഥ സിസിലിയൻ മുസ്‌ലിംകൾ ഒരു പ്രദേശം കണ്ടെത്തി അവിടെ താമസമാക്കുകയായിരുന്നു.
സിസിലിയൻ-ഇറ്റാലിയൻ മുസ്ലീം ചരിത്രത്തിന്റെ ഏകദേശം 230 വർഷത്തെ മറ്റൊരു ചരിത്രമുണ്ട്, അത് ചിയാരെല്ലിയുടെ പുസ്തകം ഉൾക്കൊള്ളിക്കുന്നില്ല. മുസ്ലീങ്ങൾ ജീവിച്ചിരുന്ന തുടർച്ചയായ മൂന്ന് ക്രിസ്ത്യൻ രാജവംശങ്ങളായ നോർമൻസ്, ഹോഹെൻസ്റ്റൗഫെൻ, ഒടുവിൽ ആൻഗെവിൻസ് എന്നിവരുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിന്നു. സിസിലിയൻ മുസ്‌ലിംകളുടെ കഥ പൂർത്തിയാക്കാൻ അലക്‌സ് മെറ്റ്‌കാൽഫിന്റെ ദ മുസ്‌ലിംസ് ഓഫ് മെഡീവൽ ഇറ്റലി (The Muslims of Medieval Italy), ജൂലി ആൻ ടെയ്‌ലറുടെ മുസ്‌ലിംസ് ഇൻ മിഡീവൽ ഇറ്റലി: ദി കോളനി അറ്റ് ലൂസെറ (Muslims in Medieval Italy: The Colony at Lucera) എന്നീ പുസ്തകങ്ങൾ ഉപകാരപ്രദമാകും.
യൂറോപ്പിൽ ക്രിസ്ത്യാനികൾ മാത്രമേ അധിവസിച്ചിരുന്നുള്ളൂ എന്ന അപകടകരമായ തെറ്റിദ്ധാരണ നിലനിർത്താൻ യൂറോപ്പിന്റെ ഇസ്ലാമിക ചരിത്രം വളരെയധികം അവഗണിക്കപ്പെടുകയും മനഃപൂർവ്വം അടിച്ചമർത്തപ്പെടുകയും ചെയ്തതായി നമുക്ക് ഈ പുസ്തകത്തിലൂടെ മനസിലാക്കിയെടുക്കാം. യൂറോപ്യൻ ആഖ്യാനങ്ങളിൽ മുസ്‌ലിംകൾ സമീപകാലത്തും ഇഷ്ടപ്പെടാത്തവരായ നുഴഞ്ഞുകയറ്റക്കാരായി മാത്രമേ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നൊള്ളൂ. നിങ്ങൾക്ക് വേണമെങ്കിൽ, അത്തരമൊരു അപകടകരമായ മിഥ്യയെ സ്വയം ദുരുപയോഗം ചെയ്യാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നവർക്ക് ഓർമ്മയുടെ ചുവരിൽ ഒരു ഇഷ്ടികയായ എ ഹിസ്റ്ററി ഓഫ് മുസ്ലിം സിസിലിയെ വളരെ വിലപ്പെട്ട സംഭാവനയായി എടുത്തുവെക്കാം.
???? കൂടുതൽ വായനക്ക്‌ ????????: https://chat.whatsapp.com/E0i3pHf7tQV46Y5jpKdwCE
